فهرست مناسبتها با جزئیات

    • ۲۵ اسفند
    • 16 March
    • ٢٣ شعبان


 جامی شاعر ، ادیب و عارف ایرانی ، مشهور ترین شاعر پارسی گوی سده نهم هجری است . پدرش از حوالی اصفهان به هرات مهاجرت کرد و عبدالرحمان در بیست و سوم شعبان   817 ه ق در خرجرد جام تولد یافت . وی مدتی دشتی تخلص می کرد وسپس  به سبب  ارداتی که به شیخ  جام داشت ، تخلص جامی را برگزید . این شاعر پارسی گوی  در هرات و سمرقند علوم رسمی را تحصیل کرد و در آغاز جوانی با بزرگان فرقه نقشبندیه آشنا شد و دست ارادات به دامان سعد الدین محمد کاشغری و سپس ناصر الدین عبید الله معروف به خواجه احرار زد و در طریق تصوف سیر و سلوک کرد و از بزرگان فرقه مذکور گردید . جامی قسمتی از زمان شاهرخ و تمام دوره ابوالقاسم بابر و ابوسعید گورکان و قسمت اعظم سلطنت سلطان حسین بایقرا را درک کرد . وی با امیر علیشیر نوایی معاصر بود و پس از وفات جامی وی کتاب خمسه المتحریرین را به یاد اوتالیف کرد. جز چند سفر کوتاه حجاز ، بغداد ، دمشق و تبریز، جامی ، بقیه عمر را در هرات گذرانید و نزد سلاطین و بزرگان معاصر بسیار محترم بود . جامی در هرات در 898 ه ق وفات یافت و بایقرا مراسم تشییع و سوگواری را درباره او به کمال رعایت کرد . جامی آثار متعدد منثور و منظوم دارد . تاثیر افکار و اشعارش در هندوستان و ماوراء النهر در ادبیات و افکار مردم  مشهود بود . دیوانش مشتمل بر قصاید ، مثنویات ، غزلیات ، مقطعات ، و رباعیات است . وی در اواخر عمر( 896 ه ق) به تقلید از امیر خسرو دهلوی آن  را بانظمی جدید در سه قسمت مدون کرد : فاتحه الشباب ، واسطه العقد ، و خاتمه الحیاه که به ترتیب بر اشعار  اوان جوانی اواسط زندگی و اواخر حیات اوست . اثر منظوم دیگر هفت مثنوی معروف به هفت اورنگ (به تاسی از پنج گنج نظامی ) است . از آثار منثورش ، اشعه اللمعات ، بهارستان( به تقلید از گلستان سعدی) ، نفحات الانس ، شواهد النبوه ، لوایح و لوامع است .  کتاب معروف شرح جامی نیز از اوست . به جامی لقب خاتم الشعرانیز داده اند.


در چنین روزی در سال  1079 میلادی  ، ایران تاریخ هجری را به عنوان تقویم تاریخی خود پذیرفت .   عمربن خیام نیشابوری پیشتر و چندین روز قبل در همان سال  نگارش تقویم جلالی را به پایان برده بود  .  ابوالفتح الدین عمر بن ابراهیم نیشابوری مشهور به خیام از برجسته ترین حکما و ریاضی دانان جهان اسلام   در رشته های ریاضیات و نجوم تبحر خاصی داشت  و در این حوزه شیوه های خاصی را در حل مسایل مختلف  ابداع کرد  .  به دلیل  تبحر و دانش عظیمی که در این دو علم به دست آورده بود  ، ملکشاه سلجوقی او را به سوی در بار  فراخواند و وی را در صدر نشاند . خیام نزد ملکشاه دست به انجام کارهای علمی بسیاری زد که از میان آنها می توان به نگارش تقویم جلالی اشاره  کرد . او بنا به در خواست ملکشاه  رصدخانه ملکشاهی را ساخت و در صدد  اصلاح تقویم موجود بر آمد .  تقویم جلالی او که امروزه در میان ایرانیان رواج دارد از چنان اعتباری بر خوردار است که تا کنون کمتر به آن ایراد وارد شده است . همچنین گفته اند  تقویم او از تقویم" گریگوری " دقیق تر است . ملک شاه از این روز تاریخ و تقویم جلالی را در کشور ایران استوار ساخت . سال قمری ده روز و شش ساعت و یازده ثانیه کوتاهتر از سال شمسی است . با تنظیم تقویم جلالی مقرر شد که هر چهار سال یک روز بر تعداد روزهای سال بیفزایند و سال چهارم را 366 روز حساب کنند و پس از هر 28 سال ( هفت دوره چهار ساله ) به جای آنکه به آخرین ماه سال یک روز بیافزایند این روز را در نخستین دوره بعد یعنی دوره نهم اضافه کنند . به این ترتیب سال جلالی نزدیکترین سالهای جهان به سال شمسی شد . سال شمسی حقیقی 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 64 ثانیه است .
(جمعی از مولفین ، روزها و رویدادها  )


در چنین روزی در سال 1948 میلادی پیمان ناتو منعقد شد .   پیمان آتلانتیک شمالی ،  ناتو یکی از پیمان ها نظامی است که در حال حاضر تا حدود زیادی جنبه های دیپلماتیک نیز به خود گرفته است . این پیمان پس از جنگ جهانی دوم و در دوران جنگ سرد شکل گرفت . هدف  پیمان یاد شده جلوگیری ازنفوذ کمونیسم درکشورهای اروپایی بود . ده کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی به همراه کشور کانادا متعهد شدند درصورتیکه یکی ازاعضا مورد تجاوز قرارگیرد دیگراعضا به یاری اش بشتابند. پس از فروپاشی شوروی، دشمن مشترک کشورهای غربی از میان رفت و خطر اضمحلال و انحلال ناتو دوباره مطرح شد فلذا این پیمان بر آن شد که بقای خود را در بسط تئوری جنگ و برخورد تمدن ها و گسترش کمربند امنیتی خود به سوی  شرق جستجو کند . هنری کیسینجر در این باره گفته است : نه تنها تاریخ به پایان نرسیده است، بلکه ما به دوران پیش از جنگ جهانی اول بازگشته ایم و خطر اتحادهای گروهی از کشورها در اروپا و سایر نقاط، جهان را تهدید می کند و ما (غرب) باید ناتو را به عنوان سازمان وحدت بخش کشورهای غربی حفظ کنیم. دبیر کل ناتو در چهلمین نشست بررسی امنیت جهانی صریحا از گسترش ناتو به مناطق مختلف جهان سخن گفت و خاطر نشان کرد :  این پیمان، امنیت (!) را، هر وقت و به هرجا که لازم باشد می برد. وی در همان سخنرانی تاکید کرد  این پیمان در نتیجه حضور مستقیم در افغانستان و بالکان و فعالیت غیر مستقیم در عراق، مرزهای توانائی خود را مدت هاست پشت سر نهاده است. ناتو در حال حاضر  استراتژی صدور امنیت را از طریق ورود اعضای جدید را دنبال می کند.  پس از ورود کشور های لهستان، چچن و مجارستان به این پبمان در حال حاضر هفت کشور دیگر بلوک شرق به عضویت ناتو پذیرفته خواهند شد .


در چنین روزی در سال 1634 میلادی کونتسا ماری مادلین لافایت نویسنده مشهور فرانسوی به دنیا آمد .


درچنین روزی در  سال1855میلادی  ، الکساندرپاپف  مخترع روسی دیده به جهان گشود . وی دستگاه ضبط صوت را اختراع کرده است .


در چنین روزی در سال  1757 میلادی بنت لیندر شاعر مشهور سوئدی دیده به جهان گشود . «مده آ»  عنوان مهمترین اثر اوست .


در چنین روزی در سال  1839 میلادی  رنه آرنولد آرماندسولی پرودوم شاعر مشهور فرانسوی متولد شد . او نخستین کسی است که موفق شد در سال 1901 میلادی جایزه نوبل ادبی را از آن خود کند .


در چنین روزی در سال   1892 میلادی سزار والجو شاعر مشهور فرانسوی -  پرویی به دنیا آمد  .


در چنین روزی در سال 1940 میلادی برناردو برتولوچی کارگردان بر جسته ایتالیایی له دنیا آمد . «آخرین تانگو در پاریس  »  ، «آخرین امپراطور » و «بودای  کوچک » ،« در محاصره  » و «رویا پر دازان » عناوین مهمترین آثار اویند .  فیلم آخرین تانگو در پاریس او که وی آن را  در سال 1972 با بازی مارلون براندو و ماریا اشنایدر ساخت ، بسیار مورد توجه منتقدان سینمایی قرار گرفته بود . برتولوچی در آثار خود تا حدودی پیرو  سینمای کلاسیک آمریکاست . اگرچه نمی توان  تاثیر سینمای موج نوی فرانسه را بر آثار وی منتفی دانست .


در چنین روز یدر سال 37 میلادی نرو یکی از پادشاهان روم باستان در سن هفتاد و هفت سالگی در گذشت . وی بین سالهای    14 تا 37 میلادی بر این کشور حکومت می کرد .


در چنین روزی در سال    1882 میلادی چارلزداروین دانشمند طبیعت گرای  انگلیسی دار فانی را وداع گفت . پیدایش انسان  عنوان مهمترین اثر اوست . وی در سن هفتاد و سه سالگی در گذشت   .  وی در سال 1809 به دنیا آمد .  داروین زیست شناس برجسته انگلیسی در دوازده سالگی برای فراگیری علوم پزشکی به ادینبورگ رفت اما به دلیل اینکه به پزشکی علاقه ای نداشت به سمت علوم مذهبی روی آورد . او در این زمینه نیز موفقیتی به دست نیاورد و سرانجام به سوی اکتشاف کشیده شد و به همراه یک هیات طبیعی دان به جزایر اقیانوس آرام رفت . او در این حوزه به تحقیق پرداخت و رساله خود را با نام اصل انواع مطرح ساخت . در اصل انواع او با انجام یک بحث مفصل ریشه های انسانی را برگرفته از نسل میمون ذکر می کند . فلسفه او تاحدود زیادی پیچیده است و حتی در سالهای اخیر اندیشه او به چالش کشیده شده است .  بنیاد انواع، انسان و پیدایش انسان از دیگر آثار اویند .


 در چنین روزی در سال  1940 میلادی سلما او لاگرف نویسنده سوئدی دیده از جهان فروبست . وی در سال 1909 میلادی جایزه نوبل ادبی در یافت داشت .


در چنین روزی در سال  1731 میلادی قرار دادوین میان امپراطور چارلز چهارم از انگلستان و هلند منعقد شد .


در چنین روزی در سال  1850 میلادی ناتانیل هاثورن کتاب نامه اسکارلت خود را منتشر ساخت .


در چنین روزی در سال 1939 میلادی آلمان چکسلواکی را به اشغال خود در آورد .


در چنین روزی در سال   1984 میلادی آفریقای جنوبی و موزامبیک قرار داد عدم تجاوز مرزی با یکدیگر امضا کردند .


در چنین روزی در سال 1373 ه ش حاج سید احمد خمینی فرزند و تنها یادگار حضرت امام خمینی ره دار فانی  را وداع گفت . سید احمد خمینی در بیست و چهارم اسفند 1324 ه ش در خانواده ای فرهیخته و دانشور دیده به جهان گشود . وی پس از طی تحصیلات مقدماتی به تحصیل علوم اسلامی مشغول شد و در این مسیر دستاوردهای کلانی نایل آمد  . او به این منظور عازم نجف اشرف شد و نزد استادان بر جسته ای چون آیت الله سلطانی  ،  آیت الله حاج مرتضی حائری و حاج موسی شبیری زنجانی بهره  های فراوان گرفت . حاج سید احمد خمینی از همان دوران تحصیل فعالیت های سیاسی خود را آغاز نمود و در سال 1342ه ش مهمترین نقش خود را با عنوان رابط میان مردم و امام راحل ایفا نمود .  حاج سید احمد خمینی  در دهه 1350 به فعالیت های سیاسی خود علیه رژیم منحوس پهلوی ادامه داد و در این مسیر به پخش اعلامیه و خبر نامه مشغول بود . بیشترین فعالیت او دراین دوره نیز ارتباط  میان مردم و امام (ره)    بود . ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز وظیفه رسیدگی به امور  بیت امام خمینی ره را به عهده داشتند . حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینى صبحگاه بیست و دوم اسفند به علت عارضه قلبى و تنفسى در بیمارستان بسترى شد. تیم پزشکى، معالج‏حاج سید احمد خمینى   به محض اطلاع ایشان را به بیمارستان شماره دو  بقیة الله الاعظم انتقال دادند  وافراد  با تخصص‏هاى گوناگون با تمام توان براى بهبود حال ایشان بکار گرفته شد. ولی در نهایت با تمام تلاش های تیم پزشکی ، ایشان به دیدار حق شتافتند .


در چنین روزی در سال 1354 ه ش مجلسین شورای ملی و سنا در اجلاسی مشترک بر تغییر مبدا تاریخ هجری قمری  به شاهنشاهی    تاکید کردند و مردم و دولت نیز موظف شدند از این پس تاریخ شاهنشاهی را به جای تاریخ هجری به کار برند .آنان در این اجلاس تصمیم گرفتند تاجگذاری کوروش کبیر در سال 599 پیش از  میلاد را به عنوان مبدا سال خورشیدی و سر آغاز تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران قرار دهند . به همین مناسبت اول فروردین سال 1355 ه ش آغاز سال 2535 شاهنشاهی اعلام شده بود .  این عمل رژیم پهلوی که در واقع نوعی دهن کجی به اعتقادات دینی و شیعی مردم ایران به شمار می رفت ،  در واقع طریقی بود برای اسلام زدایی از کشور ایران و روشی در جهت   گستردن روش های شاهانه در کشوراسلامی  ایران . به همین منظور حضرت امام خمینی ره با درک سریع شرایط و اوضاع در پیام عید فطر سال 1355 به کارگیری این تاریخ را حرام دانستند و تصریح کردند : « کارشناسانی که می خواهند مخازن ما را به غارت ببرند برای تضعیف اسلام و محو اسم آن نغمه شوم تغییر مبدا تاریخ را ساز کردند . این تغییر از جنایات بزرگی است که در این عصر به دست   این دودمان کثیف واقع شد . بر عموم ملت است که با استعمال این تاریخ جنایتکار مخالفت کنند و چون این تغییر هتک اسلام و مقدمه محو اسم آن است خدای نخواسته استعمال آن بر عموم حرام و پشتیبانی از ستمکار و ظالم و مخالفت با اسلام عدالتخواه است ....» ( صحیفه نور ، ج 1  ، صص 223 و 224 )


درچنین روزی در  سال1285هجری شمسی  پروین اعتصامی فرزند یوسف اعتصامی آشتیانی ( اعتصام المالک ) شاعر بر جسته ایرانی به دنیا آمد . وی در دوره  کودکی به فراگیری  زبان های  عربی و  انگلیسی مشغول شد .او پس از طی تحصیلات مقدماتی ، به ادبیات گرایید و در سرایش شعر فارسی به یک یاز قله های ادبیات فارسی بدل شد . مجموعه اشعار او شامل 248  قطعه ( قصیده  ، مثنوی و قطعه ) است . تعداد 65 قطعه از آن حالت مناظره گون دارد ، که هدف آن ها بیان پندهای اخلاقی است  . وی در سال 1320 ه ش در تهران و بر اثر بیماری حصبه دار فانی را وداع گفت . آرامگاه او در قم واقع شده است .

روزی گذشت پادشهی از گذرگهی               فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست 
پرسید زان میانه یکی کودک یتیم                 کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست 
آن یک جواب داد چه دانیم ما که چیست          پیداست آنقدر که متاعی گرانبهاست 
نزدیک رفت پیرزنی کوژپشت و گفت          این اشک دیده‌ی من و خون دل شماست 
ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است       این گرگ سالهاست که با گله آشناست 
آن پارسا که ده خرد و ملک، رهزن است       آن پادشا که مال رعیت خورد گداست 
بر قطره‌ی سرشک یتیمان نظاره کن            تا بنگری که روشنی گوهر از کجاست 
پروین، به کجروان سخن از راستی چه سود   کو آنچنان کسی که نرنجد ز حرف راست 


درچنین روزی در  سال1366هجری شمسی  ، در ساعت 23 و سی دقیقه ،  عملیات والفجر ده  آغازشد.
این عملیات با رمز  «  یا رسول الله ، یا رسول الله »  در سی کیلومتری عمق خاک عراق در منطقه عمومی خرمال در گرفت و رزمندگان اسلام موفق شدند طی بخش اول از عملیات حدود بیست روستا در شمال و جنوب و غرب شهر خرمال را از شر وجود بعثیان  آزاد نمایند . مراحل بعدی این عملیات در روز های آتی منجر به آزاد سازی چندین روستا و قطع شدن ارتباط شمال و جنوب استان سلیمانیه  عراق گردید و پس از آن با پیشرفت عملیات نوزده ارتفاع حساس منطقه و چندین روستای استان   سلیمانیه عراق آزاد شد .در پایان این عملیات مجموعا  پنج شهر عراق و 120 روستای این کشور به تصرف رزمندگان پرتوان اسلام در آمد .
 بر اساس نتایج به دست  آمده از این عملیات چندین تیپ و لشکر عراق به طور کلی نابود شدند و به برخی از آنها نیز ضایعات بسیاری وارد شد . همچنین در این عملیات بیش از سی دستگاه تانک و دهها نفر بر دشمن منهدم گردید  . دشمن بعثی در این عملیات پیروز مند بیش از یازده هزار تن کشته و زخمی داد و بیش از 4400 نفراز آنان   نیز به اسارت نیروهای خودی   در آمدند  . همچنین در این عملیات یک فروند بال گردان رژیم بعثی نابود شد .  عملیات یادشده  به همّت نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجرا شد .